Blog

Henk Kuindersma (1946-2021) leerde mij kindertheologisch denken

Op 6 oktober overleed dr. Henk Kuindersma. Deze godsdienstpedagoog in hart en nieren heeft zowel voor mij persoonlijk als voor de organisaties waarvoor ik werkte (PCGVO en Jong Protestant) veel betekend.

In 2011 maakte ik voor het eerst kennis met kindertheologie en daarmee ook met Henk Kuindersma. Ik was bezig met mijn studie onderwijskunde omdat ik antwoord wilde krijgen op de vraag hoe mensen zich levensbeschouwelijk kunnen ontwikkelen en wat er vanuit de onderwijskunde te zeggen is op de vraag hoe mensen leren geloven.

Henk had, samen met collega Johan Valstar, in Duitsland kennisgemaakt met kindertheologie en maakte deze ideeën in Nederland toegankelijk voor een breed publiek. Zo schreven zij samen de vakdidactiek ‘Verwonderen & Ontdekken’ en organiseerden zij in 2011 de eerste conferentie rond kindertheologie in Nederland.

Zowel het boek als deze conferentie inspireerden mij enorm. De principes uit de kindertheologie pasten goed bij wat ik in mijn studie onderwijskunde over leerprocessen leerde en pasten wat mij betreft ook goed bij kinderen die opgroeien in een pluriforme wereld. Sinds die tijd heb ik daarom inmiddels heel wat boeken over kindertheologie gelezen en heb ik de inzichten uit kindertheologie toegepast in tal van lesprogramma’s, artikelen en cursussen. Mijn enthousiasme is er niet minder om geworden.

Een paar jaar later leerde ik Henk persoonlijk kennen toen ik voor PC GVO werkte. We maakten samen deel uit van een werkgroep die scholing voor docenten opzette. In een eerdere fase was dit proces behoorlijk vastgelopen en Henk had de taak dit proces en de opleiding weer vlot te trekken. Dat deed hij op zijn eigen manier. Hij luisterde naar iedereen, maar had tegelijkertijd zelf ook heel duidelijke ideeën die hij met verve voor het voetlicht wist te brengen. Een half jaar later draaide er een opleiding waarin iedereen zich kon vinden.

Bij dit contact in de werkgroep bleef het niet. Op een dag, het zal 2014 geweest zijn, belde Henk mij op. Het werd voor hem langzaamaan tijd om het stokje te gaan doorgeven. Daarom wilde hij zijn kennis aan een groepje mensen wat intensiever gaan overdragen. Hij had mij een tijdje gevolgd en vroeg zich af of ik een van die mensen wilde zijn.

Zijn vraag verraste mij. Tot dan toe was de roeping van Elisa door Elia gewoon een mooi verhaal voor me, maar door deze vraag kreeg dit verhaal een nieuwe betekenis voor me. Zoiets moet Elisa zich gevoeld hebben toen Elia bij hem kwam.

Vanaf dat moment had ik een persoonlijke leermeester. Iemand die ik vragen kon stellen over ingewikkelde godsdienstpedagogische concepten of nieuwe ontwikkelplannen voor kon leggen. Iemand die me literatuurtips gaf en regelmatig weer een artikel of boek opstuurde. Iemand die, tijdens de gesprekken die we voerden, met zijn bril op het voorhoofd vol vuur vertelde over ontwikkelingen die hij zag, mooie dingen die hij meemaakte of juist dingen die volgens hem beter moesten. “Maar Corina, het is jouw werk. Jullie zijn ook op jullie werk met mooie dingen bezig. Dus ik kan alleen wat dingen noemen. Jij moet er zelf mee verder gaan,” zo gaf hij me regelmatig mee.

Jarenlang was hij een van de weinigen die zich liet inspireren door de kinder- en jongerentheologie. Soms was hij wat somber over de stand van zaken in godsdienstpedagogisch Nederland. Op die momenten was ik het met hem oneens. Want dankzij zijn tomeloze inzet heeft kindertheologie stapje voor stapje bekendheid gewonnen binnen de wetenschap, maar zeker ook bij tal van organisaties die zich bezighouden met godsdienstige vorming van kinderen en jongeren. Laat ik alleen spreken voor de organisaties waarvoor ik werk of gewerkt heb. PC GVO en Jong Protestant zouden zonder zijn inspiratie en kennis er nu anders uitzien. Voor veel van de inhoudelijke ontwikkelingen die deze organisaties doorgemaakt hebben, plantte Henk het zaadje of wakkerde hij het vuurtje aan.

Als persoon en leermeester zal ik Henk missen. Maar ik weet zeker dat zijn werk, om kinderen en jongeren op een eigentijdse manier betekenissen te laten ontdekken in bijbelverhalen, doorgaat. Daar zal ik ook zelf mijn steentje aan blijven bijdragen.